Aktualności

Poradnik Pacjenta: Bezpieczny wypoczynek nad wodą

• Słoneczna pogoda i wysoka temperatura sprawiają, że właśnie nad wodą wypoczywamy najchętniej. Największą popularnością cieszy się Bałtyk. Wakacje nad polskim morzem spędza 27-37 proc. Polaków, a 19 proc. wybiera Mazury.*

• Wypad nad rzekę, czy jezioro, to nie tylko relaks, ale też morze zagrożeń.

• Dlatego, jeśli planujesz wypoczynek nad wodą, pamiętaj o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.

 

Wybieraj tylko strzeżone kąpieliska

Bezpieczeństwo nasze i naszych bliskich nad wodą zależy przede wszystkim od nas samych. Woda, nawet ta pozornie najspokojniejsza, w jednej chwili może stać się niebezpiecznym i groźnym żywiołem.

Bezpieczna kąpiel, to kąpiel w miejscu do tego przeznaczonym, które jest oznakowane i strzeżone przez ratowników Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (WOPR). Nie korzystaj z tzw. „dzikich kąpielisk”, które są szczególnie niebezpieczne. Ponad połowa utonięć zdarza się właśnie w takich miejscach. Wielu nieszczęśliwych zdarzeń możesz uniknąć, rozważnie korzystając z plaży i kąpielisk wodnych.

CZY WIESZ, ŻE…

Według danych Policji w 2023 roku utonęło już 138 osób.

 

Zwróć uwagę na kolor flagi

Kąpieliska strzeżone można znaleźć przy zalewach, jeziorach, rzekach i nad morzem. Takie miejsca są odpowiednio oznaczone i wyposażone w sprzęty ratunkowe. Przed wejściem do wody w pierwszej kolejności zwróć uwagę na kolor flagi:

• biała lub zielona - informuje, że kąpielisko jest strzeżone przez ratowników i można wchodzić do wody
• czerwona lub czarna - oznacza bezwzględny zakaz kąpieli i wchodzenia do wody
• żółta - nakazuje być ostrożnym
• fioletowa - ostrzega przed zwierzętami morskimi, takimi jak np. meduzy
• błękitna - jest znakiem jakości i wyróżnieniem dla najczystszych kąpielisk.

WAŻNE! Brak flagi, to brak nadzoru ratowników na kąpielisku.

 

Znaki na wodzie, czyli boje wodne

Na wodzie możesz zauważyć też kolorowe boje, którymi wydzielone są strefy wodne:

• czerwona - dla osób, które nie umieją pływać, o głębokości wody nie większej niż 120 cm.
• żółta - dla umiejących pływać, o głębokości wody do 4 m.
• biała - wydziela brodzik dla dzieci, o głębokości wody do 40 cm.

Warto zwracać uwagę na sygnały dźwiękowe, które służą ratownikom do powiadomienia o zdarzeniach na wodzie. Ratownicy używają do tego gwizdków. Dwa krótkie sygnały gwizdkiem to upomnienie osób łamiących podstawowe zasady bezpieczeństwa lub poinformowanie innego ratownika o konieczności interwencji. Trzy gwizdki zawsze oznaczają akcję ratowniczą.

- System powiadamiania o zagrożeniach na wodzie jest bardzo rozbudowany, szczególnie na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Pływając lub korzystając ze sprzętów wodnych należy zwracać uwagę na sygnały świetlne umieszczone na słupach. Bardzo dobrze działa także system alertów sms-owych, dzięki którym można otrzymać informację o zbliżającym się zagrożeniu, na przykład załamaniu pogody, i tak zorganizować wypoczynek nad wodą, by nie narażać się na niebezpieczeństwo – mówi Łukasz Rozbicki, ratownik medyczny i koordynator zespołów wodnych Szpitala Powiatowego im. Jana Pawła II w Bartoszycach.

CZY WIESZ, ŻE…

Według danych NFZ w 2022 r. blisko pół tysiąca osób uległo wypadkom nad wodą.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Wypadki w wodzie [portal Zdrowe Dane NFZ, sekcja Monitorowanie]

 

ABC wakacyjnych kąpieli

Podczas zażywania wakacyjnych kąpieli, pamiętaj o kilku ważnych zasadach:

• pływaj tylko w miejscach strzeżonych przez ratowników
• stosuj się do regulaminu kąpieliska i poleceń ratowników
• nie zakłócaj wypoczynku i kąpieli innym
• nie skacz do nieznanej i płytkiej wody
• korzystaj z urządzeń i sprzętu pływającego zgodnie z regulaminem
• nie pływaj w czasie burzy, mgły i gdy wieje porywisty wiatr
• do wody wchodź powoli, stopniowo przyzwyczajaj ciało do niższej temperatury
• podczas pływania na łódce, kajaku czy rowerze wodnym, miej założoną kamizelkę ratunkową.

 

Myśl trzeźwo nad wodą

Wchodzenie do wody po spożyciu alkoholu jest bezwzględnie zakazane i niebezpieczne. Kąpiele po spożyciu alkoholu są jedną z najczęstszych przyczyn utonięć. Nawet niewielka dawka alkoholu powoduje szybką utratę ciepłoty ciała, mogą pojawiać się dreszcze oraz przykurcze mięśni.

Często dochodzi również do problemów z oddychaniem. Tracimy możliwość realnej oceny sytuacji i własnej sprawności, mamy zaburzenia orientacji czasowej oraz przestrzennej, co w wodzie staje się bardzo niebezpieczne.

– Wypoczynek nad wodą związany jest z wolnym czasem i zabawą, której często towarzyszy alkohol. Niestety po spożyciu alkoholu ludzie są bardziej skłonni do podejmowania ryzykownych zachowań. Alkohol opóźnia nasz czas reakcji, sprawia że nie kontrolujemy swojego zachowania, następuje upośledzenie logicznego myślenia i pogorszenie koordynacji ruchów. A to już krótka droga do nieszczęśliwego wypadku. Niestety, takie sytuacje zdarzają się na wodzie notorycznie i ratownicy często podejmują interwencje ratowania życia osobom nietrzeźwym – dodaje Łukasz Rozbicki.

CZY WIESZ, ŻE…

Najwięcej wypadków nad wodą odnotowujemy w czasie wakacyjnym, od czerwca do sierpnia.

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Wypadki w wodzie [portal Zdrowe Dane NFZ, sekcja Monitorowanie]

 

Kiedy nie należy wchodzić do wody?

Nie zawsze tylko czerwona lub czarna flaga jest przeciwskazaniem do korzystania z kąpielisk. Kiedy jeszcze nie należy wchodzić do wody:

• gdy jesteś zmęczony lub źle się czujesz
• gdy jest ci zimno
• po długim przebywaniu na słońcu
• po zjedzeniu obfitego posiłku
• gdy jesteś głodny
• kiedy woda ma temperaturę poniżej 14°C
• po zmroku, późnym wieczorem
• gdy nadchodzi burza
• gdy fala przekracza 70 cm.
• gdy występują silne prądy wsteczne
• po spożyciu alkoholu.

 

Dziecko nad wodą

Szczególną opieką nad wodą należy otoczyć dzieci. Obecność ratownika na kąpielisku nie powinna uśpić Twojej czujności.

WAŻNE! Dzieci do 7. roku życia mogą przebywać na plaży lub w wodzie wyłącznie pod opieką osoby dorosłej.

Woda po kolana dla dorosłego, dla dziecka może być już realnym zagrożeniem. Nigdy nie spuszczaj z oczu dziecka pływającego na dmuchanej zabawce czy materacu. Chwila nieuwagi i może ono szybko oddalić się od brzegu lub wpaść do wody. Przed wejściem do wody warto zabezpieczyć dziecko w specjalne rękawki lub kamizelkę.

Pływać mogą tylko dzieci zdrowe. Przeziębienie, zażywane leki, ból głowy, niedawno przebyta choroba są przeciwwskazaniem do kąpieli. Nie pozwalaj dziecku wchodzić do wody, kiedy jego skóra jest nadmiernie opalona. Po zetknięciu z zimną wodą może pojawić się u dziecka wstrząs termiczny.

Dzieci często oddalają się od rodziców podczas niewinnej zabawy przy plaży. Nierzadko prowadzi to do zagubienia się dziecka wśród turystów, na zatłoczonej plaży. Dlatego warto przed wyjściem na plażę, założyć najmłodszym na rękę opaskę z numerem telefonu, która pomoże ratownikom lub innym plażowiczom szybko odnaleźć ich rodziców.

 

Kiedy widzisz tonącego

1. Wezwij pomoc, zawołaj ratownika

2. Zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub 601 100 100 (WOPR). Dzwoniąc po pomoc:

• opisz dokładnie sytuację, podaj liczbę poszkodowanych i poinformuj w jakim stanie się znajdują
• podaj miejsce zdarzenia - miejscowość i adres
• przedstaw się
• podaj swój numer telefonu.

3. Poproś o pomoc inne osoby będące w pobliżu.

4. Pamiętając o swoim bezpieczeństwie, spróbuj udzielić pomocy z brzegu przez podanie tonącemu np. wiosła lub ręcznika.

5. Po wyciągnięciu osoby tonącej z wody:

• udrożnij drogi oddechowe poszkodowanego i sprawdź, czy oddycha. Połóż jedną rękę na jego czole, a drugą pod brodą i odchyl jego głowę do tyłu. Pochyl się nad jego twarzą i spróbuj poczuć oddech. Przez 10 sekund patrz na klatkę piersiową, sprawdzając, czy się porusza
• jeżeli poszkodowany wciąż nie oddycha – zrób 5 wdechów przez maseczkę lub inne zabezpieczenie, a potem rozpocznij uciskanie klatki piersiowej. Wykonaj 30 mocnych uciśnięć – połóż splecione obie dłonie na środku klatki piersiowej i uciskaj nadgarstkami na głębokość 5-6 cm.
• następnie wykonaj 2 wdechy i powtórz 30 uciśnięć klatki piersiowej.

WAŻNE! Czynności ratunkowe kontynuuj do przyjazdu karetki lub powrotu czynności życiowych.

– Ratując tonącego powinniśmy ocenić nasze możliwości pomocy. Najbezpieczniej jest podać tonącemu bojkę, koło ratunkowe, wiosło lub cokolwiek innego, czego tonący mógłby się chwycić. Pamiętajmy, że tonący jest w ogromnej panice i jeśli nie mamy wystarczających umiejętności pływackich może zdarzyć się, że także zostaniemy wciągnięci pod wodę. Jeśli pływamy dobrze to powinniśmy w miarę możliwości podpłynąć do tonącego od strony jego pleców, złapać go pod pachy i wypłynąć na powierzchnię wody, po czym holować go do brzegu – wyjaśnia Łukasz Rozbicki.

Zobacz film instruktażowy Komendy Głównej Policji jak udzielić pierwszej pomocy tonącemu

---

* Źródło: Raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego dot. wakacyjnych preferencji Polaków w roku 2023.

Konsultacja: Łukasz Rozbicki